«Υγιή Δάση για Υγιείς Ανθρώπους»
Η Παγκόσμια Ημέρα Δασών ανακηρύχθηκε από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών το 2012 και γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 21 Μαρτίου, με στόχο την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της παγκόσμιας κοινότητας για την αξία των δασικών οικοσυστημάτων.
Όταν πίνουμε ένα ποτήρι νερό, γράφουμε σε ένα τετράδιο, παίρνουμε ένα φάρμακο για τον πυρετό ή χτίζουμε ένα σπίτι, η σκέψη μας σπάνια πηγαίνει στα δάση. Κι όμως, αυτές και πολλές άλλες πτυχές της ζωής μας συνδέονται με τα δάση με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Η αειφορική διαχείριση των δασών και των δασικών πόρων είναι κρίσιμης σημασίας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, τον περιορισμό της φτώχειας, την ευημερία των σημερινών και των μελλοντικών γενεών, την επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ έως το 2030. Τα οικολογικά, οικονομικά, κοινωνικά και υγειονομικά οφέλη των δασών είναι σύνθετα και πολυάριθμα και η αξία τους αδιαμφισβήτητη. Ωστόσο, στις μέρες μας τα δάση κινδυνεύουν από πυρκαγιές, ξηρασίες, παράσιτα και τους πρωτόγνωρους ρυθμούς αποψίλωσής τους.
Το θέμα της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας Δασών είναι «Υγιή Δάση για Υγιείς Ανθρώπους».
🌳 Τα δάση είναι ζωτικής σημασίας πόρος για τη διατροφή μας.
Σχεδόν ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι παγκόσμια εξαρτώνται από την άγρια ζωή για τη διατροφή τους, από είδη που δεν καλλιεργούνται και δεν εκτρέφονται (άγρια βότανα, καρποί, θηράματα κ.ά.). Σε ορισμένες απομονωμένες τροπικές περιοχές, η κατανάλωση κρέατος άγριων θηραμάτων εκτιμάται ότι καλύπτει το 60–80% των καθημερινών αναγκών των κατοίκων τους σε πρωτεΐνη.
🌳 Τα δάση είναι φυσικά «φαρμακεία».
Περίπου 50.000 είδη φυτών, πολλά από τα οποία φύονται σε δάση, έχουν φαρμακευτική αξία. Φάρμακα που προέρχονται από τα δάση χρησιμοποιούνται παραδοσιακά από τις τοπικές κοινωνίες για την αντιμετώπιση ενός μεγάλου εύρους παθήσεων. Όμως και η παρασκευή πολλών κοινών, διαδεδομένων φαρμακευτικών σκευασμάτων βασίζεται, επίσης, στη χρήση συστατικών δασικών φυτών, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων αντικαρκινικών φαρμάκων και της κινίνης, αλκαλοειδούς που εξάγεται από τον φλοιό των δέντρων του γένους Cinchona και για πολλά χρόνια ήταν το μοναδικό φάρμακο κατά της ελονοσίας.
🌳 Τα υγιή δάση μάς προστατεύουν από ασθένειες.
Τα δάση λειτουργούν ως φυσικοί φραγμοί στην εξάπλωση ζωονόσων, ασθενειών που μεταδίδονται στον άνθρωπο μέσω της επαφής του με τα ζώα. Αντίθετα, η συνεχιζόμενη αποψίλωσή τους εντείνει τον κίνδυνο «μεταπήδησης» μολυσματικών ασθενειών από ζωικούς ξενιστές στον άνθρωπο. Ποσοστό μεγαλύτερο από το 30% των νέων ασθενειών που έχουν εμφανισθεί από το 1960, αποδίδεται σε αλλαγές χρήσης γης, συμπεριλαμβανομένης της αποψίλωσης των δασών.
🌳 Τα δάση ενισχύουν την ψυχική και σωματική μας υγεία.
Η βιωματική επαφή με τα δάση προκαλεί θετικά συναισθήματα, περιορίζει το άγχος και την ένταση, ξεκουράζει, μειώνει την αρτηριακή πίεση, βοηθά στην καταπολέμηση της κατάθλιψης. Τα δέντρα στις πόλεις απορροφούν αέριους ρύπους που εκπέμπονται στην ατμόσφαιρα από την κυκλοφορία των οχημάτων και τη βιομηχανία και «φιλτράρουν» τα αιωρούμενα σωματίδια (σκόνη, αιθάλη κ.ά.) συμβάλλοντας στην προστασία των αστικών πληθυσμών από αναπνευστικές ασθένειες.
🌳 Τα δάση διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, της μεγαλύτερης απειλής για την υγεία που αντιμετωπίζει η σύγχρονη ανθρωπότητα.
Τα υγιή δάση συμβάλλουν στον μετριασμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Στα δάση δεσμεύονται 662 δισεκατομμύρια τόνοι άνθρακα, ποσότητα μεγαλύτερη από το 50% του παγκόσμιου αποθέματος άνθρακα στο έδαφος και τη βλάστηση. Τα δάση και τα δέντρα μάς προστατεύουν από τις επιπτώσεις της έκθεσης σε υψηλές θερμοκρασίες και ακραία καιρικά φαινόμενα, που στις μέρες μας εμφανίζονται με αυξημένη συχνότητα και ένταση λόγω κλιματικής αλλαγής και συνιστούν σημαντική πρόκληση για την ανθρώπινη υγεία παγκόσμια. Για παράδειγμα, δέντρα κατάλληλα χωροθετημένα γύρω από κτήρια δροσίζουν τον αέρα και περιορίζουν τις ανάγκες κλιματισμού έως και 30%, συμβάλλοντας ταυτόχρονα στην εξοικονόμηση ενέργειας.
🌳 Τα δάση απειλούνται και χρειάζονται τη βοήθειά μας.
Στο διάστημα 2015-2020, δέκα εκατομμύρια εκτάρια δάσους, μία έκταση που ισοδυναμεί με περίπου 14 εκατομμύρια γήπεδα ποδοσφαίρου, χάθηκαν λόγω αποψίλωσης. Σε παγκόσμιο επίπεδο, τα δασικά παράσιτα ευθύνονται για την καταστροφή 35 εκατομμυρίων εκταρίων δασών κάθε χρόνο, απειλή που εντείνεται με την ανάπτυξη του διεθνούς εμπορίου, που ευθύνεται για την εισαγωγή και εξάπλωση στα δάση νέων, αλλόχθονων παθογόνων και εντόμων και την κλιματική αλλαγή, που ευνοεί τους ρυθμούς αναπαραγωγής των παρασίτων. Η κλιματική αλλαγή συνδέεται και με μία επιπλέον, εξίσου κρίσιμη απειλή για τα δάση, τις πυρκαγιές. Το 2015 μόνο, σε παγκόσμια κλίμακα, η φωτιά έπληξε περίπου 98 εκατομμύρια εκτάρια δάσους.
Διοργανωτές της Παγκόσμιας Ημέρας Δασών είναι το Φόρουµ των Ηνωµένων Εθνών για τα ∆άση (United Nations Forum on Forests, UNFF) και ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (Food and Agriculture Organization of the United Nations, FAO) σε συνεργασία με τις κυβερνήσεις, τη Σύμπραξη Συνεργασίας για τα Δάση (Collaborative Partnership on Forests, CPF) και άλλους σχετικούς φορείς.
✅ Η συμβολή των δασών στην υγεία μας είναι αδιαφιλονίκητη. Καθαρίζουν το νερό και τον αέρα, δεσμεύουν άνθρακα μετριάζοντας την κλιματική αλλαγή, παρέχουν τροφή και φάρμακα που σώζουν ζωές, συντελούν σημαντικά στην ευημερία μας. Η διαφύλαξη του πολύτιμου αυτού φυσικού πόρου είναι «στο χέρι μας». Έχουμε την ευθύνη και τη δυνατότητα βιώσιμης διαχείρισης των δασών.
🔎 Από τους επίσημους ιστότοπους του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (https://www.un.org/en/observances/forests-and-trees-day) και του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (https://www.fao.org/international-day-of-forests/en/) - προσαρμογή από το Κ.Ε.ΠΕ.Α Καστοριάς
